Sau những chuỗi bài vừa qua, chúng ta đã học được cách xác định luận điểm và xây dựng ý tưởng cho bài tranh biện, vậy làm thế nào để chúng ta có thể trình bày ý tưởng một cách thuyết phục nhất và gây ấn tượng nhất cho người nghe? Những nhà tranh biện giỏi luôn sử dụng biện pháp tu từ trong phần trình bày của mình để tăng sức gợi cảm và ấn tượng trong bài tranh biện. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ về cách sử dụng một trong những biện pháp tu từ dễ dùng nhất – câu hỏi tu từ, để giúp lập luận của mình trở nên hấp dẫn và thuyết phục hơn.
CÂU HỎI TU TỪ (RHETORICAL QUESTIONS) LÀ GÌ?
Câu hỏi tu từ được đặt ra chỉ để tạo điểm nhấn và không yêu cầu người nghe phải đưa ra câu trả lời rõ ràng. Thay vì đó, câu hỏi tu từ thúc đẩy người nghe phải suy ngẫm, đánh giá vấn đề một cách nghiêm túc. Câu hỏi tu từ sẽ được sử dụng khi người nói muốn trình bày ý kiến, kích thích sự suy ngẫm từ đó thuyết phục người nghe.
MỘT SỐ CÁCH SỬ DỤNG CÂU HỎI TU TỪ TRONG BÀI TRANH BIỆN
- Kêu gọi sự hưởng ứng: “Isn’t it time we took a stand against injustice and inequality?”
Cách đặt câu hỏi như này cũng giống như lời mời gọi, lời thúc đẩy người nghe phải suy nghĩ thật nghiêm túc về vấn đề. Nếu bạn có thể sử dụng được tốt cách đặt câu hỏi này, người nghe sẽ bị lôi cuốn và càng thấy thuyết phục hơn về luận điểm của bạn.
- Nhấn mạnh sự mâu thuẫn, đối lập: “How can we preach equality while practicing discrimination?”
Bằng cách đặt điểm nhấn vào sự mâu thuẫn và phi lý của một khía cạnh nào đó (có thể là luận điểm đối thủ), bạn có thể dẫn dắt người nghe vào luận điểm của mình và thuyết phục họ rằng luận điểm phía bạn sẽ hợp lý và quan trọng hơn.
- Kích thích cảm xúc: “Can anyone hear the cries of the suffering and remain indifferent?”
Những câu hỏi như này sẽ khơi gợi trong lòng người nghe cảm xúc mạnh, để họ ý thức được tầm quan trọng của vấn đề và suy xét nó một cách nghiêm túc hơn.
- So sánh – tương phản: “Are we a society of builders or destroyers?”
Nếu câu hỏi được sử dụng một cách khéo léo và hiệu quả, người nghe sẽ bị thúc giục và bị bắt buộc phải chọn phương án đúng nhất – đó chính là phương án của bạn.